Grootste overzicht van Vermeer in het Rijksmuseum
10 februari t/m 4 juni 2023
Publicatiedatum: 17 oktober 2022 - 08:10
Voor het eerst in zijn geschiedenis organiseert het Rijksmuseum een tentoonstelling over de 17de-eeuwse meester Johannes Vermeer. Met tenminste 28 schilderijen vanuit de hele wereld belooft dit de grootste Vermeertentoonstelling ooit te worden. In aanloop naar de tentoonstelling wordt onderzoek gedaan naar het leven en kunstenaarschap van Vermeer, zijn artistieke keuzes en beweegredenen voor zijn composities, als ook naar het maakproces van zijn schilderijen. Voor de tentoonstelling is een beperkt aantal kaarten beschikbaar en die zijn alleen te boeken via de website van het Rijksmuseum. De kaartverkoop is inmiddels gestart.
De tentoonstelling is te zien van 10 februari t/m 4 juni 2023 in het Rijksmuseum en wordt mede mogelijk gemaakt door Ammodo en de Rijksmuseum International Circle.
Uitzonderlijke bruiklenen
In de tentoonstelling Vermeer zijn 28 schilderijen van de meester te zien afkomstig uit collecties en musea verspreid over de wereld, waaronder beroemde werken zoals het Meisje met de parel (Mauritshuis, Den Haag), De geograaf (Städel Museum, Frankfurt am Main), Schrijvende vrouw met dienstbode (The National Gallery of Ireland, Dublin) en Vrouw met de weegschaal (The National Gallery of Art, Washington D.C.). Daarnaast worden schilderijen getoond die nooit eerder voor het publiek in Nederland te zien waren, zoals de pas gerestaureerde Brieflezende meisje aan het open raam uit de Gemäldegalerie Alte Meister in Dresden. De Frick Collection in New York leent voor het eerst in haar geschiedenis alle drie schilderijen van Vermeer samen uit, te weten de Dame en de Dienstmeid, de Onderbreking van de muziek en De soldaat en het lachende meisje. Het Rijksmuseum het heeft zelf vier schilderijen van Vermeer in zijn collectie, het Melkmeisje, De brieflezende vrouw, De liefdesbrief en Het straatje.
Het wordt een groots en emotioneel moment om al die werken van Vermeer bij elkaar te kunnen zien. Daarbij is het fantastisch dat we een heel nieuwe generatie kennis kunnen laten maken met Johannes Vermeer. Wij zijn alle collega musea en partners enorm dankbaar dat zij met deze zeer uitzonderlijke en genereuze bruiklenen deze tentoonstelling mogelijk maken.
Taco Dibbits, hoofddirecteur Rijksmuseum
Johannes Vermeer
Johannes Vermeer (1632-1675) leefde en werkte in Delft. Zijn werk is vooral bekend om zijn verstilde, introverte scènes binnenshuis, zijn ongekende gebruik van helder, kleurrijk licht en zijn overtuigende illusionisme. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Rembrandt, heeft Vermeer een opvallend klein oeuvre nagelaten.
Onderzoek
Een team van conservatoren, restauratoren en natuurwetenschappers van het Rijksmuseum verricht in nauwe samenwerking met het Mauritshuis in Den Haag en de Universiteit van Antwerpen, diepgaand onderzoek naar de zeven schilderijen van Vermeer in Nederlands bezit. Bij dit project worden ook werken van Vermeer uit andere collecties betrokken. Hiervoor wordt onder andere gebruik gemaakt van geavanceerde Macro-XRF en RIS-scantechnieken. Onlangs zijn enkele opzienbarende veranderingen in o.a. het Melkmeisje aan het licht gekomen, wat ons meer inzicht biedt in de werkwijze van Vermeer, zijn artistieke keuzes en zoektocht naar de perfecte compositie.
Vermeer in Nederland
In 2023 is het bijna dertig jaar geleden dat in Nederland voor het laatst een monografische tentoonstelling over Vermeer plaatsvond. Deze tentoonstelling in het Mauritshuis (1996) trok destijds ruim 450.000 bezoekers en is daarmee nog altijd de best bezochte tentoonstelling in de geschiedenis van het museum.
Boeken
Bij de tentoonstelling verschijnt een uitgebreide publicatie over Vermeer, waarin alle werken van Vermeer zijn opgenomen en in samenhang worden besproken. Auteurs: Gregor J.M. Weber, Pieter Roelofs e.a. Ontwerp is van Irma Boom. Dit boek wordt gemaakt in samenwerking met Uitgeverij Hannibal Books.
Ook verschijnt nijntje x vermeer, een boekje waarin kinderen worden uitgenodigd de werken van Vermeer en Dick Bruna met elkaar te vergelijken. In samenwerking met Mercis. Verschijnt in februari 2023.
Symposium
In samenwerking met het Mauritshuis organiseert het Rijksmuseum in maart 2023 een tweedaags wetenschappelijk symposium in Amsterdam waarin recent technisch en kunsthistorisch onderzoek centraal staat.
Podcast
De schilderijen van Johannes Vermeer zijn wereldberoemd, maar wat weten we over de maker zelf, zijn werkwijze, zijn gezin, geloof en unieke talent? Presentator Janine Abbring gaat in gesprek met Gregor Weber en Pieter Roelofs, de samenstellers van de Vermeertentoonstelling. Al luisterend kom je dichter bij Vermeer. De twee afleveringen zullen december 2022 verschijnen in de podcastserie In het Rijksmuseum.
Vermeer in Delft
Parallel aan de Vermeer-expositie in het Rijksmuseum organiseert Museum Prinsenhof Delft de tentoonstelling Het Delft van Vermeer (10 februari t/m 4 juni 2023). Hierin staat voor het eerst de cultuurhistorische context waarin Vermeers praktijk tot grote bloei kwam centraal. Werken van Delftse tijdgenoten worden getoond naast Delfts aardewerk, Delftse tapijten, archivalia en egodocumenten.
Onmisbare steun
Het Rijksmuseum is dankbaar voor alle vormen van steun die het in deze moeilijke periode mocht ontvangen. Meer dan ooit is duidelijk dat subsidie van de overheid, bijdragen van het bedrijfsleven en fondsen, schenkingen, nalatenschappen en Vrienden essentieel zijn en blijven voor het Rijksmuseum.
Beeldmateriaal
Download hier het beeldmateriaal van de tentoonstelling Vermeer.