Borstbeeld van Sint-Frederik

• Reliekhouder, borstbeeld van de H. Fredericus
• Borstbeeld van Sint-Frederik

BK-NM-11450

inscriptie, op de sluitplaat aan de onderzijde, graveren: ‘'+ano dni mo ccco lxiio decan' + captm sti saluator tiecten / me ex tuba // ptut innovaca exhi + fi' fecerut p elya / scerpswert aurifabru'’

In dit borstbeeld zat ooit een deel van de schedel van de Utrechtse bisschop Frederik. Nadat Frederik in 838 was vermoord, werd hij heilig verklaard. Zijn schedel zou als een belangrijk reliek vereerd worden. De zilversmid Scerpswert maakte er deze kostbare houder voor, in de vorm van een portret van de bisschop. Gelovigen konden het aansprekende voorwerp op christelijke feestdagen zien en vereren.

H. Schrade, 'Zur Frühgeschichte der mittelalterlichen Monumentalplastik', Westfalen 35 (1957) I, p. 33-64.

zilversmid: Elias Scerpswert, Utrecht

1362

deels verguld zilver

• buste: hoogte 26,5 cm
• breedte 24,2 cm x diepte 17,5 cm
• geheel: hoogte 45,2 cm

Aankoop met steun van de Vereniging Rembrandt en het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap

aankoop 1900

Publiek domein

• H. Schrade, 'Zur Frühgeschichte der mittelalterlichen Monumentalplastik', Westfalen 35 (1957) I, p. 33-64.
• A. Darcel, 'L'expostion rétropective d'Amsterdam', Gazette des Beaux-Arts 28 (1883), nr. 11, p. 322.
• J.C. Overvoorde, 'Altaar en schilderijen uit de kerk der oud-katholieken te Leiden', Oudheidkundig Jaarboek, Bulletin van den Nederlandschen Oudheidkundigen Bond, derde serie, 7 (1927), p. 12.
• W.J.A. Visser, 'Verschil van Opvatting', Archief voor de geschiedenis van het aartsbisdom Utrecht 58 (1934), p. 203.
• J. Kalf, 'Een veertiend' eeuwsche reliekschrijn : caput S. Frederici episcopi', De Katholiek, godsdienstig, geschied- en letterkundig maandschrift 116 (1899), p. 350-370.
• J. Bolland, Acta Sanctorum, Antwerpen, 1725, p. 454.
• A. Matthaeus, Fundationes et fata ecclesiarum praesertim quae Ultrajecti et in ejusdem suburbiis et passim alibi in dioecesi, Leiden, 1704, (herdruk Utrecht, 1710), p. 63.
• E. Molinier, 'Préface', Catalogue des objets d'art et de haute curiosité composant la collection de feu M. Charles Stein et dont la vente aura lieu Galerie Georges Petit. Parijs 8-10 juni 1899, nr. 39.
• W.J.A. Visser, 'Een inventaris van kerksieraden uit 1609, toebehoorende aan de Oudmunster te Utrecht', Archief voor de geschiedenis van het aartsbisdom Utrecht 58 (1934), p. 187
• A.A.J. van Rossum, 'Kerkelijke plechtigheden in de St. Salvatorkerk te Utrecht' , Archief voor de geschiedenis van het aartsbisdom Utrecht 3 (1876), p. 109-259.
• H.F. v[an] H[eussen en H. v[an] R[ijn], Batavia Sacra : Kerkelijke historie van Batavia of levens der Utrechtse Bisschoppen, Antwerpen, 1715, p. 520-521.
• L.E. Hoogterp, 'Ik goudsmid maak kostelijke dingen', Kunstschrift Openbaar Kunstbezit 29 (1985), p. 10-14.
• W.J.A. Visser, 'Relieken van den H. Willibrordus die in 1301 aan de Oudmunsterkerk te Utrecht ten geschenke zijn gegeven', Archief voor de geschiedenis van het aartsbisdom Utrecht 57 (1933), p. 203.
• J. Braun, Die Reliquiare des christlichen Kultus und ihre Entwicklung, Freiburg im Breisgau, 1940, p. 419.
• J.J. Rorimer, 'A reliquary bust made for Poggio Bracciolini', Bulletin of the Metropolitan Museum of Art juni (1956), p. 246-251.
• L. Surius, De probatis sanctorum vitit, quas tam ex mss. codicibus, quam ex aditis authoribus, Keulen, 1618, p. 221.
• A. Pit, 'De zilveren reliekschrijn van Elyas Scerpswert', Bulletin uitgegeven door den Nederlandschen Oudheidkundigen Bond (1899/1900), nr. 2, p. 49; nr. 3, p. 65-70.
• P. Albers, 'De H. Frederik, VIIIe bisschop van Utrecht', Archief voor de geschiedenis van het aartsbisdom Utrecht 20 (1893), p. 61-64, 259-349.
• C.A. Rutgers, Jan van Arkel, bisschop van Utrecht, Groningen, 1970, p. 214-215, 240.
• J.F.M. Sterck, 'Caput St Frederici Episcopi', Het jaarboekje van Alberdingk Thijm : Almanak voor Nederlandsche Katholieken 49 (1900), p. xxxvii-xxxix.
• G. Brom, 'Kerksieraden van Oudmunster', Archief voor de geschiedenis van het aartsbisdom Utrecht 27 (1901), p. 380, 389, 390, 396, 398, 399.
• 'Aanteekeningen : Reliquien uit Utrecht door de Franschen in 1673 medegenomen', De Navorscher 10 (1860), p. 273.
• H.F. van Heussen, Batavia sacra, sive res gestae apostolicorum virorum, qui fidem Bataviae primi intulerunt, Brussel, 1714, dl. 1, p. 103.
• Mariët Westermann, 'What's on at the new Rijks', Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek (2015), p. 31, afb. 6.
• J.D. Frenay, 'Aanteekeningen betreffende de Leidsche pastoors sedert "De Hervorming" tot aan de Herstelling" : van 1557-1857', Bijdragen voor de geschiedenis van het bisdom Haarlem 8 (1880), p. 56-85.

Als u naar dit object wilt verwijzen, gebruik dan de duurzame URL:

https://id.rijksmuseum.nl/200114065