Wie nu goed naar De Nachtwacht kijkt ziet een aantal kleine doffe vierkantjes. Op deze plekken zijn testen uitgevoerd om te kunnen bepalen of en met welke methode het vernis op het schilderij op een veilige en verantwoorde manier van de verflaag kan worden verwijderd.

Oude vernislagen

Schilderijen van oude meesters worden voorzien van een transparante vernislaag om de kleuren te verzadigen en het verfoppervlak te beschermen. Oude vernissen bestaan meestal uit een natuurlijke hars die over tijd steeds geler en minder doorzichtig wordt en daarmee ons zicht op de voorstelling verhindert. Tijdens restauraties worden vernislagen daarom doorgaans verwijderd en vervangen. De huidige vernislagen op De Nachtwacht zijn niet origineel, maar tijdens behandelingen in de jaren ’70 en ’90 van de vorige eeuw aangebracht. Er hebben twee fases plaatsgevonden op zaal om de vernislagen op een veilige manier te kunnen verwijderen. Als gevolg van de testen zijn er kleine vierkantjes zichtbaar op het schilderij die mat ogen.

Eerste fase

Er zijn twee methoden van vernisafname getest. De eerste is de traditionele methode waarbij met wattenstaafjes en een oplosmiddel over het oppervlak wordt gerold. De tweede methode is een techniek waarbij een speciaal microvezeldoekje met oplosmiddel tegen het vernisoppervlak wordt gehouden. Het microvezeldoekje absorbeert vervolgens het opgelost vernis. Beide methoden zijn op meerdere plekken van De Nachtwacht getest. Deze testlocaties zijn daarna uitgebreid bestudeerd met zowel de OCT-scanner als UV-fotografie en de stereomicroscoop. De voorlopige conclusie is dat de methode met het microvezeldoekje het beste resultaat geeft.

Tijdens de eerste fase bleek dat er nog oudere en minder makkelijk oplosbare vernisresten aanwezig zijn. Het gaat om vernis dat tijdens vorige restauraties is achtergebleven. Om deze resten ook te kunnen verwijderen zijn er aanvullende oplosmiddelen en methodes getest. De resultaten van al deze testen zullen worden meegewogen in de behandelopties of het behandelvoorstel voor De Nachtwacht.