Reflectance Imaging Spectroscopy (RIS)
Chemische samenstelling
De Nachtwacht is achtereenvolgens met drie verschillende camera’s gescand. Alle drie kunnen een ander gedeelte van het elektromagnetisch spectrum detecteren. Hiermee krijgen we onder andere veel informatie over de pigmenten en bindmiddelen die Rembrandt gebruikte voor het schilderij. Daarnaast kan met deze camera’s de onderliggende lagen zoals schetslagen of veranderingen in de compositie zichtbaar worden gemaakt.
Gebruikt door de NASA
De techniek die gebruikt wordt heet kortweg RIS. Dat staat voor Reflectance Imaging Spectroscopy. Sinds de jaren 70 gebruikt NASA deze techniek om mineralen op Mars te fotograferen en chemisch te identificeren. Inmiddels is RIS ook een gangbare onderzoekstechniek voor schilderijen.
In het donker
Het scannen van De Nachtwacht met een van de camera’s gebeurt in de avonduren als het museum gesloten is. Dit is omdat de scans in het donker gemaakt moet worden. Alleen het licht van de lamp die gebruikt wordt voor de scans mag op De Nachtwacht vallen. Zo wordt voorkomen dat er licht vanuit de museumzalen of van buiten voor verstoring van de resultaten zorgen. Het gehele oppervlakte van De Nachtwacht wordt met deze techniek in kaart gebracht.
Hoe werkt RIS?
Het schilderij wordt beschenen met gewoon licht. Dit licht, waarvan een deel voor mensen zichtbaar is, is onderdeel van het grotere elektromagnetische spectrum. Daar zit bijvoorbeeld ook het onzichtbare infrarood-, radio- of röntgenstraling in. De drie verschillende camera’s vangen elk een ander gedeelte van de elektromagnetische straling op en geven hierbij aanvullende informatie. Doordat elk materiaal in De Nachtwacht de straling op een andere manier absorbeert en reflecteert kunnen we ze van elkaar onderscheiden. Zo kunnen pigmenten en bindmiddelen over het hele oppervlak van het schilderij worden gekarakteriseerd en in kaart gebracht. RIS kan zo bijvoorbeeld onderscheid maken tussen verschillende koper- en ijzerhoudende pigmenten en organische lakken. Ook kan met RIS het kwarts dat in de grondering zit gemeten worden.