Nederlands lakkabinet
Een zeldzaam zeventiende-eeuws Nederlands lakkabinet
Een fraaie en goede imitatie van Aziatisch lakwerk is toegepast op een kruisvoetkabinet uit de collectie van het Rijksmuseum. Het kruisvoetkabinet is een kenmerkend Nederlands meubeltype. Het onderzoek en de restauratie spitsten zich toe op het identificeren en vrij leggen van de oorspronkelijke decoratie.
Over het project
De Europese 17de-eeuwse kunstnijverheid werd sterk beïnvloed door kunst die uit Azië geïmporteerd werd. Men imiteerde onder andere het Aziatisch lakwerk, waarvan een Nederlandse kast uit de tweede helft van de 17de eeuw in de collectie van het Rijksmuseum een bijzonder fraai voorbeeld vormt. Het lakwerk is zoals bij Aziatische meubelen zwart, met geschilderde decoraties, deels gemaakt door metaalpoeder te strooien in de nog natte lak. De decoraties bestaan uit Aziatische figuren, bloemen en planten, vogels en kleine gebouwen. Het lakwerk was in opmerkelijk goede conditie maar was bedekt met een later aangebrachte, dikke vernislaag die in de loop der tijd is vergeeld en verdonkerd, die de rijkdom van de oorspronkelijke decoratie grotendeels aan het oog onttrok.
Doel van het project
Het doel van het project was het verwerven van kennis over Nederlands lakwerk, in het bijzonder dit kabinet. Veel lakwerkmeubelen zijn verloren gegaan. Dit kabinet is daardoor een zeldzaam exemplaar, dat bovendien van hoge kwaliteit is. Het project omvatte een uitgebreide analyse van de samenstelling van de diverse lak- en vernislagen. Daarnaast werd onderscheid gemaakt tussen authentieke en later aangebrachte vernislagen. Er is een methode ontwikkeld om de latere vernislagen veilig te verwijderen zonder de originele lak en decoratie aan te tasten. Hiermee is de later aangebrachte en verouderde vernis verwijderd en daarna zijn beschadigingen in de zwarte lak geretoucheerd. Het gerestaureerde kabinet is te bezichtigen in het museum op zaal 2.22.
Medewerkers
Elise Andersson
Junior restaurator meubelen (tot 11-2020)
Paul van Duin
Hoofd restauratie-atelier Meubelen
p.van.duin@rijksmuseum.nl
Reinier Baarsen
Senior conservator meubelen
r.baarsen@rijksmuseum.nl
Partners en sponsoren
De restauratie is mogelijk gemaakt dankzij de Mondriaan Stichting, Vriens Archeoflex, het Rijksdienst Cultureel Erfgoed, en, via het Rijksmuseum Fonds, dankzij het Florasina Fonds, het Johanna Kast-Michel Fonds en het Paul en Hanneke Van Den Hoek Fonds.
Gerelateerde projecten
Publicaties
-
E. Andersson en P.H.J.C. van Duin, 'Removal of Non-original Transparent Coatings on a Dutch Lacquer Cabinet', Postprint ELinC2018, European Lacquer in Context, Brussels, January 18-19, 2019. Studies in Conservation, 64: sup1, (2019) pp. 173-183.
-
E. Andersson en V. Cattersel. 'A Dutch 17th-century European Lacquer Cabinet: Material-technical analysis to gain insight into the deteriorated surface.' in: Material Imitation and Imitation Materials, Proceedings of the Thirteenth International symposium on Wood and Furniture Conservation, Amsterdam, november 18-19, 2016. Ed. Miko Vasques Dias, Stichting Ebenist, (2017).
-
J. Dorscheid, J. Köhler, M. de Vlam, I. Joosten, H. van Keulen en P.H.J.C. van Duin, 'Dutch inlayed aventurine decoration: study, analysis, and conservation', Postprint ELinC2018, European Lacquer in Context, Brussel, januari 18-19, 2019. Studies in Conservation, 64: sup1, (2019) pp. 154-163.