Het Rijksmuseum bezit een grote collectie zeebodemvondsten aangetroffen in VOC wrakken, waaronder honderden metalen objecten die snel geconsolideerd en behandeld moeten worden. Deze collectie biedt een uitzonderlijke gelegenheid voor materiaal-technisch onderzoek.

Over het project

Nederland heeft een belangrijke rol gespeeld in de mondiale maritieme geschiedenis. Dit is duidelijk terug te zien in het museum, waar een groot deel van de permanente tentoonstelling aan dit onderwerp gewijd is. Deze collectie, samengesteld uit vondsten van vijf verschillende 17de en 18de -eeuwse scheepswrakken, is van een onschatbare waarde voor het begrijpen van de Nederlandse en maritieme geschiedenis. Een scheepswrak fungeert als een tijdcapsule, en vormt een directe verbinding met de wereld zoals die was op het moment dat het schip zonk. De lading beschrijft de materiële, technologische en politieke interacties die op dat moment in de wereld plaatsvonden. Objecten uit deze zogenaamde tijdcapsules bieden informatie en inzicht die op geen enkele andere manier te verkrijgen is.

Doel van het project

Vanwege hun fragiele staat zijn de scheepswrakvondsten tot nu toe grotendeels in de depots van het museum gebleven. Het primaire doel van dit project is deze kwetsbare collectie te behandelen zodat deze beschikbaar wordt voor het grotere publiek en bewaard blijft voor de toekomst. Daarnaast maakt deze collectie onderdeel uit van meerdere onderzoeksprojecten binnen en buiten het museum. Een internationaal consortium van experts is opgebouwd om de visualisatie, documentatie, conservering en materiaaltechnisch onderzoek van deze collectie in een grotere context te plaatsen. Bijvoorbeeld bij het ontwikkelen van geavanceerde databases voor tin- en zilvermerkherkenning, het bijdragen aan koper- en zilveralliagedatabases, en onderzoek naar productie en handel van kunstenaarsmaterialen en halffabrikaten.

Medewerkers

Tamar Davidowitz
Restaurator metaal
t.davidowitz@rijksmuseum.nl

Ellen van Bork
Restaurator metaal
e.van.bork@rijksmuseum.nl

Jeroen ter Brugge
Conservator Maritieme Collecties
j.ter.brugge@rijksmuseum.nl

Partners en sponsoren

Voor dit project werken we samen met:

  • Nationaal Archief
  • University of Western Australia
  • Western Australian Maritime Museum
  • University of Zadar

Publicaties

  • T. Davidowitz, et al., 'Conservation and examination of an iconic 17th-century pewter object: The Hartog Plate’s history revealed through synchrotron analysis' in: Metal 2019: Proceedings of the Interim Meeting of the ICOM-CC Metal Working Group, Neuchatel, Switzerland 2-6 September (2019) pp. 108-116.
  • I.D. Macleod, T. Davidowitz, D. Howard, D. Paterson, D. Thurrowgood, D. Hallam, D. Creagh, 'Decay induced by manufacture and environment: Synchrotron revelations on the Hartog (1616) plate.' Corrosion and Prevention Conference 2019 of the Australasian Corrosion Association, Melbourne, 24th -27th November 2019. Melbourne: Australasian Corrosion Association.