De implementatie van een analytische methode om instabiel glas in een vroeg stadium te identificeren moet het mogelijk maken om chemische degradatieprocessen af te remmen en onomkeerbare schade te voorkomen.

Over het project

Door degradatieprocessen kan historisch glas onomkeerbaar van chemische structuur veranderen. Dit kan uiteindelijk leiden tot fysieke schade met als uiterste gevolg de afschrijving van het glas als museaal object. Niet elk type glas is gevoelig voor dit soort degradatieprocessen en vroegtijdige identificatie van kwetsbaar, chemisch instabiel glas kan de ontwikkeling van vergevorderde degradatiepatronen helpen voorkomen. In dit project passen we een onlangs ontwikkelde methode toe waarmee instabiel glas geïdentificeerd kan worden. Met behulp van ion-chromatografie worden componenten die karakteristiek zijn voor glasdegradatie in zeer lage concentraties gedetecteerd. We bestuderen ongeveer honderd objecten uit het depot en monitoren de conditie van vijf glazen uit de vaste opstelling.

Doel van het project

Het primaire doel van het project is het identificeren van instabiel glas in de collectie van het Rijksmuseum en het ontwikkelen van inzicht in de actieve degradatie van objecten in het depot en objecten in de vaste opstelling. Daarnaast dragen de uitkomsten van het onderzoek bij aan een fundamenteel begrip van glasdegradatie in een museale context en aan de ontwikkeling van richtlijnen voor optimale bewaaromstandigheden voor historisch glas.

Medewerkers

Guus Verhaar
Onderzoeker
g.verhaar@rijksmuseum.nl

Margot van Schinkel
Restaurator keramiek en glas
m.van.schinkel@rijksmuseum.nl

Bodill Lamain
Restaurator keramiek en glas
b.lamain@rijksmuseum.nl

Isabelle Garachon
Hoofd restauratie-atelier Keramiek, Glas en Steen
i.garachon@rijksmuseum.nl

Ditte de Beer
Medewerker beheer & behoud
d.de.beer@rijksmuseum.nl

Katrien Keune
Hoofd Science
k.keune@rijksmuseum.nl

Roy van der Wielen
Extern

Roosmarijn van Beemen
Extern

Norman Tennant
University of Texas at Dallas

Partners en sponsoren

Dit project wordt mede gefinancierd door het Gieskes-Strijbis Fonds, the Corning Museum of Glass en University of Texas at Dallas.

We werken voor dit project samen met: Universiteit van Amsterdam, the Corning Museum of Glass, University of Texas at Dallas.

Gerelateerde projecten

Publicaties

  • B. Lamain, M.R. Van Bommel, G. Verhaar, en N.H. Tennent ‘The Development of an Ion Chromatography Protocol for Detecting the Early Stages of Glass Degradation’, in Recent Advances in Glass, Stained-Glass, and Ceramics Conservation, Zwolle: Spa Uitgevers onder redactie van H. Roemich en K. Van Lookeren Campagne (7-10 oktober 2013), pp. 303–11.

  • M. van Schinkel, G. Verhaar, R. Van Beemen, en B. Lamain, ‘Documentation of Glass Deterioration’, in Recent Advances in Glass and Ceramics Conservation, posterpresentatie, Parijs: ICOM Committee for Conservation, (2013).

  • G. Verhaar, N.H. Tennent, J.T. Van Elteren, V.S. Šelih, en M. Šala, ‘Investigating Ion Depletion in Unstable Historic Glass Samples Using Laser Ablation-Inductively Coupled Plasma-Mass Spectrometry and Ion Chromatography’, in Recent Advances in Glass and Ceramics Conservation, Londen: ICOM Committee for Conservation onder redactie van J. Mandrus en V. Schussler (2019), pp. 45-54.

  • G. Verhaar, M.R. Van Bommel, en N.H. Tennent, ‘Identification and documentation of early stages of glass sickness’, in Glass Deterioration Colloquium, Extended Abstracts, onder redactie van G. Eggert en A. Fischer, Stuttgart: State Academy of Art and Design (20-21 februari 2015), pp. 18–21.

  • G. Verhaar, M.R. Van Bommel, en N.H. Tennent, ‘Weeping glass: the identification of ionic species on the surface of vessel glass using ion chromatography’, in Recent Advances in Glass and Ceramics Conservation, onder redactie van H. Roemich en L. Fair, Parijs: ICOM Committee for Conservation (2016), pp. 123–33.

  • G. Verhaar, G., M.R. Van Bommel, en N.H. Tennent ‘The implementation of ion chromatography as a key analytical technique for investigation of unstable glass in museum collections’, in Glass Atmospheric Alteration. Cultural Heritage, Industrial and Nuclear Glasses, onder redactie van I. Biron, F. Alloteau, P. Lehuédé, O. Majérus, en D. Caurant, Parijs: Hermann (2019), pp. 162–68.

  • G. Verhaar, M.R. van Bommel, en N.H. Tennent, ‘Development and Validation of an Analytical Protocol for the Sampling and Quantitative Analysis of Ions on the Surface of Unstable Historic Glass in Museum Collections Using Ion-Exchange Chromatography’ in Journal of Chromatography A Vol. 1627, Art. 461394 (september 2020).