Quellinus at work
Een integraal onderzoek naar de werkpraktijk in een van Europa’s grootste zeventiende-eeuwse beeldhouwateliers
Een groep van ongeveer 35 terracotta modellen en schetsen die Artus Quellinus maakte ter voorbereiding van de sculpturale decoratie van het zeventiende-eeuwse Amsterdamse Stadhuis, vormt het uitgangspunt van een interdisciplinair onderzoek naar Quellinus’ omvangrijke beeldhouwbedrijf in Amsterdam en Antwerpen.
Over het project
De Antwerpse beeldhouwer Artus I Quellinus (1609-1668) was in de periode ca. 1650-65 verantwoordelijk voor de sculpturale decoratie van het Amsterdamse Stadhuis (tegenwoordig Paleis op de Dam): het meest prestigieuze en omvangrijke beeldhouwproject dat de Republiek heeft gekend. In de tussentijd hield Quellinus zijn drukbezette werkplaats in Antwerpen aan, met zijn zwager Pieter Verbruggen als zaakwaarnemer.
Het onderzoek behelst een combinatie van archivalisch-historisch, kunsthistorisch en vergelijkend materieel-technisch onderzoek naar Quellinus en zijn atelier dat tot de grootste beeldhouwwerkplaatsen in Europa behoorde. Uitgangspunt is het corpus van Quellinus-terracotta’s in bezit van de stad Amsterdam, dat tegenwoordig over het Rijksmuseum en het Amsterdam Museum is verdeeld. Daarnaast worden ook andere terracotta’s van Quellinus en beeldhouwers uit zijn kring betrokken in dit onderzoek.
Doel van het project
Het verkrijgen van een diepgaand en integraal beeld van de opzet, organisatie, werkverdeling en -wijze, alsook de output en impact van Quellinus’ beeldhouwbedrijf, gericht op de twee vestigingen van het atelier, in Antwerpen en Amsterdam. Daarnaast het verwerven van nieuwe inzichten in het gebruik van terracotta’s in het beeldhouwmétier in de Lage Landen in de zeventiende eeuw. De onderzoeksresultaten zullen uitmonden in een wetenschappelijke publicatie, mogelijk een dissertatie, en in een tentoonstelling voor een breed publiek in het Paleis op de Dam.
Gerelateerde publicaties
- A.W. Kroon, Het Amsterdamsche stadhuis (thans Paleis), 1625-1700. Zijne geschiedenis naar onuitgegeven officiële bronnen bewerkt, Amsterdam 1867
- J. Gabriëls, Artus Quellien, de Oude, "Kunstryck belthouwer", Antwerpen 1930
- K. Fremantle, The baroque town hall of Amsterdam, Utrecht 1959
- K. Fremantle en W. Halsema-Kubes, Beelden Kijken, de kunst van Quellien in het Paleis op de Dam, Amsterdam 1977
- H. Vreeken, 'Quellinus' boetseersels voor het zeventiende-eeuwse stadhuis op de Dam', in: in Beeld gebracht, beeldhouwkunst uit de collectie van het Amsterdams Historisch Museum, Zwolle & Amsterdam 1995, pp. 38-59
- I. Gaskell en H. Lie, Sketches in clay for projects by Gian Lorenzo Bernini, Cambridge (Mass.) 1999
- F. Scholten, Artus Quellinus. Sculptor of Amsterdam, Amsterdam 2010
- P. Vlaardingerbroek, Het paleis van de Republiek. Geschiedenis van het stadhuis van Amsterdam, Zwolle 2011
- C.D. Dickerson, A. Sigel, I. Wardropper, Bernini, Sculpting in clay, New York, New Haven & Londen 2012
Gerelateerde evenementen
Tentoonstelling in het Paleis op de Dam, Amsterdam: zomer 2024 (onder voorbehoud).
Medewerkers
Frits Scholten
f.scholten@rijksmuseum.nl
Senior conservator beeldhouwkunst
Bieke van der Mark
b.vander.mark@rijksmuseum.nl
Wetenschappelijk medewerker
Isabelle Garachon
i.garachon@rijksmuseum.nl
Hoofd restauratie-atelier keramiek, glas en steen
Bodill Lamain
b.lamain@rijksmuseum.nl
Restaurator keramiek, glas en steen
Partners en sponsoren
Dit project wordt mogelijk gemaakt dankzij het Bert en Joos Mastenbroek Fonds/ Rijksmuseum Fonds.
