Portret van een vrouw

• Portret van een vrouw
• Portret van Duifje van Gerwen (1618-1658)

• Portret van een vrouw
• Portret van een vrouw, mogelijk Sara Wolphaerts van Diemen (1594-1667). Tweede echtgenote van Nicolaes Hasselaer

SK-A-1247

De houding van deze vrouw is formeel, maar haar gezichtsuitdrukking, de kleine lach en de losse penseelstreken zorgen toch voor een spontane indruk. Haar weelde is van haar kleding af te lezen: de jurk, molensteenkraag en opengewerkte mouwen waren helemaal volgens de laatste mode en zullen prijzig zijn geweest. Het schilderij vormt een paar met het portret van de man links.

schilder: Frans Hals

ca. 1637

olieverf op doek

drager: hoogte 81,5 cm x breedte 68 cm

Jan van de Poll (1597-1678) en Duifje van Gerwen (1618-1658) trouwden in 1637. Duifje was de jongste dochter van een rijke Amsterdamse wijnhandelaar aan de Warmoesstraat. Jan werd zeven keer burgemeester van Amsterdam en klom in 1650 op tot de hoogste rang van de Amsterdamse schutterij, die van kolonel. In die hoedanigheid werd hij in dat jaar en in het jaar 1653 geportretteerd door respectievelijk Johann Spilberg en Bartholomeus van der Helst, beiden in de collectie van het Amsterdam Museum. Zijn gezicht op de deze werken is goed te vergelijken met dat in het portret van Frans Hals, dat kort na het huwelijk met Duifje zal zijn vervaardigd. Het zijn de enige huwelijkspendanten van een Amsterdams stel dat Frans Hals heeft vervaardigd. Jan en Duifje reisden er rond 1637 speciaal voor naar Haarlem. De aanbeveling om de Haarlemmer Frans Hals de huwelijkspendanten (bij elkaar behorende werken) te laten schilderen zal van Duifjes oom Willem Warmond zijn gekomen. Warmond figureert zelf als kapitein in het Haarlems schuttersstuk van Hals van tien jaar eerder. In 1633 begon Hals aan zijn enige groepsportret met Amsterdamse schutters, de ‘Magere compagnie’. Enkele schutters waren niet bereid om naar Haarlem af te reizen om door Hals te worden geportretteerd. Vandaar dat het schilderij 1637 is afgemaakt door de Amsterdamse schilder Pieter Codde. Jan en Duifje hebben kennelijk van dat gat in Hals’ agenda geprofiteerd. Zij waren wel bereid om naar Haarlem te gaan. De portretten van Jan van de Poll en Duifje van Gerwen zijn de enige pendanten van een Amsterdams stel dat Frans Hals heeft vervaardigd. Toen de twee portretten in 1885 het Rijksmuseum binnenkwamen als onderdeel van een legaat, koppelde directeur Frederik Obreen de namen Nicolaes Hasselaer (1593-1635) en Sara Wolphaerts van Diemen (1594-1667) aan de portretten. Rijksmuseumconservator 17de-eeuwse Nederlandse schilderkunst Jonathan Bikker heeft onlangs kunnen vaststellen dat de eerdere identificatie van de geportretteerden niet klopte. Testamenten van de klein- en achterkleinkinderen van Hasselaer en Van Diemen tonen aan dat de portretten onmogelijk in de verervingslijn passen. Jonathan heeft het portret van Jan van de Poll vergeleken met bovengenoemde later geschilderde portretten. Van Duifje van Gerwen zijn geen andere portretten bekend. Jan en Duifje zijn directe voorouders van Jonkheer Jan Stanislaus Robert van de Poll, die de schilderijen in 1885 aan het Rijksmuseum schonk.

Schenking van jhr. J.S.R. van de Poll, Arnhem

schenking 1885

Publiek domein

...; collection Jan van de Poll (1721-1801), Amsterdam;{RANH, ARS, IS, inv. no. 168, no. 302 (14 April 1884).} his grandson Jan van de Poll (1777-1858), Amsterdam, 1802 (stored with other family portraits in his aunt´s house, Herengracht 479 in Amsterdam); his son Jan Stanislaus Robert van de Poll (1805-88), Arnhem (stored with 25 other family portraits in his sister-in-law´s house, Herengracht 450 in Amsterdam); by whom donated to the museum together with 34 other family portraits, as _Portrait of Nicolaes Hasselaer_ and _Portrait of a Woman_, November 1885{RANH, ARS, IS, inv. 164, no. 299 (30 December 1884); RANH, ARS, Kop, inv. 289, pp. 62-68, no. 154 (19 November 1885).}

Als u naar dit object wilt verwijzen, gebruik dan de duurzame URL:

https://id.rijksmuseum.nl/200109345