Maria Stuart en Willem II

• Dubbelportret van Maria Stuart en Willem II
• Maria Stuart en Willem II

• Willem II (1626-50), prins van Oranje, en Henriette Maria Stuart (1631-60), dochter van karel I van Engeland
• Dubbelportret van Willem II, prins van Oranje (1626-1650), en prinses Maria Stuart (1631-1660)

SK-A-102

Maria en Willem waren kinderen toen ze trouwden: zij was negen, hij veertien. Omdat Maria een hogere status had, staat zij links, heel ongebruikelijk. Maria was koningsdochter, Willem de zoon van een stadhouder en prins. Maria’s huwelijksring benadrukt de band tussen Holland en Engeland, die met dit huwelijk werd versterkt. Ze draagt ook een ander cadeau van Willem, een diamanten broche.

E.K. Waterhouse, 'Van Dyck and the Amsterdam Double Portrait', in: Burlington Magazine LXXXVI (1945), p. 50/51.

schilder: Anthony van Dyck

1641

olieverf op doek

drager: hoogte 180 cm x breedte 132,2 cm

nationalisatie 1795 1798-09

Publiek domein

…; collection Amalia van Solms, Princess of Orange (1602-75), widow of Frederik Hendrik, in the antechamber to a suite of rooms, originally allocated to Willem II, on the west side of Huis ten Bosch, near The Hague (`1188 Een schilderije van sijn hoogheyt prince Willem hooglofl. memorie met princesse royale bij Van Dijck gemaeckt´), estate inventories, 1654, 1658 and 1664;{See S.W.A. Drossaers and T.H. Lunsingh Scheurleer, _Inventarissen van de inboedels in de verblijven van de Oranjes en daarmee gelijk te stellen stukken 1567-1795_, 3 vols., The Hague 1974-76, I, 1974, pp. 281-82.} her grandson, Willem III; moved to his hunting lodge, Het Loo, Apeldoorn, c. 1693;{Noted there by lawyer Beckeringh and Redger Bolhuis in 1705: `boven de schoorsteen zagh men prins Willem de tweede uitgebeeld met de princesse royale met haar beyde op de trouwdagh 27 [_sic_] jaeren oudt´. See S.W.A. Drossaers and T.H. Lunsingh Scheurleer, _Inventarissen van de inboedels in de verblijven van de Oranjes en daarmee gelijk te stellen stukken 1567-1795_, 3 vols., The Hague 1974-76, I, 1974, p. 282 under note 1188.} his heir, Johan Willem Friso; his son, Willem IV, recorded at Het Loo, Apeldoorn (`832 Het pourtrait van prins Willem de Tweede en de princesse royal door Van Dijk´), 1713;{Estate inventory 1713, see S.W.A. Drossaers and T.H. Lunsingh Scheurleer, _Inventarissen van de inboedels in de verblijven van de Oranjes en daarmee gelijk te stellen stukken 1567-1795_, 3 vols., The Hague 1974-76, I, 1974, p. 677, the documents signed in his behalf by the prince´s grandfather Karl, Landgraf of Hesse-Kassel (1654-1730), and his mother Marie Louise.} his son Willem V, as in the Cabinet near the Ballroom, Apeldoorn (`20. Prins Willem van Orange de 2e met princesse dogter van Carel den 1e door Van Dijk´ 7 v. 1 d. 5 v. 7 d.´ [approx. 222.4 x 175.3 cm] and noted as `Vast aen de schoorsteen´), estate inventory, 1757;{See S.W.A. Drossaers and T.H. Lunsingh Scheurleer, _Inventarissen van de inboedels in de verblijven van de Oranjes en daarmee gelijk te stellen stukken 1567-1795_, 3 vols., The Hague 1974-76, II, 1974, pp. 639-40. The size given is approx. 42.4 cm higher and approx. 43.3 cm wider, which indicates that the measurements include that of the frame or moulded surround, approx. 20 cm wide at each edge.} following his flight to England in 1795, transferred to the museum, 1808;{No. 165 in the third room (`Kinderen van Karel de Eerste door A. van Dyck´), see P.J.J. van Thiel, `De inrichting van de Nationale Konst-Gallery in het openingsjaar 1800´, _Oud Holland_ 95 (1981), pp. 170-227, p. 207. Moes and Biema summarize references to it 1798-1808, see E.W. Moes and E. van Biema, _De Nationale Konst-Gallery en Het Koninklijk Museum_, Amsterdam 1909, p. 202; Waldorp (1801 and 1804), described the work as by Honthorst, see J.G. Waldorp´s `Lijst´, transcribed in E.W. Moes and E. van Biema, _De Nationale Konst-Gallery en Het Koninklijk Museum_, Amsterdam 1909, pp. 39-43, 67-74.} on loan to the Haags Historisch Museum, 2005-08

• E.K. Waterhouse, 'Van Dyck and the Amsterdam Double Portrait', in: Burlington Magazine LXXXVI (1945), p. 50/51.
• M. Poeh--Kalous, in: Albertina Studien (1966), p. 27 (nageschetst door Josef Danhauser 1842 op zijn reis door Nederland).
• R. Vos, 'Er waren twee koningskind'ren', in: Kunstrip 3 (1972/73), nr. 29.
• K. Jonckheere, '"When the cabinet from Het Loo was sold": the auction of William III's collection of paintings, 26 July 1713', Simiolus 31, nr. 3 (2004-2005), p. 214.
• L. van Puyvelde, 'Van Dyck and the Amsterdam Double Portrait', in: Burlington Magazine LXXXIII (1943), p. 205 e.v. (als Van Dyck).
• S. Groenveld, 'De Franse diplomaten en Willem II', in: Spiegel Historiael IV (1969), afb. 2.
• L. van Puyvelde, 'A. van Dyck à Gènes', in: Revue Belge d'Archéologie et d'Histoire d'Art, XXIV (1955), p. 42, afb. 3.
• D. Catton Rich, 'A double portrait by Sir Thomas Lawrence and the Promenade Tradition', in: Worcester Art Museum Annual (1959), p. 1 afb. 5.
• Documentatiemap Schilderijen: aantekeningen R. van Luttervelt (voor 1963).
• Marg. R. Toynbee, in: Burlington Magazine LXXXII (1943), p. 102/103 (mogelijk P. Lely, vgl. portret van Mary Coll Mr Somerset de Chair Blickling Hall, Eng., ges. en gedat.: Peter van der Faes 1641: grote overeenkomst bij zeer verschillende kwaliteit).
• R. van Luttervelt, 'Het portret van Willem II en Maria Stuart in het Rijksmuseum, in: Oud Holland 1953, LXVIII, p. 159 e.v. (volgens van Luttervelt, op grond van rekeningen in het Kon. Huisarchief vastgesteld, dat Prinses Maria afgebeeld is met de sieraden, die Prins Willem haar de dag na de huwelijksvoltrekking (12 mei 1641) ten geschenke gaf. De Prins draagt het kostuum dat hem enige dagen later door een Londense kleermaker werd geleverd, niet evenwel de gouden degen, die Karel I hem de avond voor zijn vertrek uit Londen (4 juni) aanbood. Het portret moet dus tijdens 's Prinsen verblijf in Engeland zijn begonnen. De opzet is van Van Dyck (brief van Lady Roxburgh aan Brederode, 13 aug. 1641(?)), waarin zij schrijft dat Van Dyck gewerkt heeft aan het portret van de kinderen van Amalia van Oranje, door ziekte weinig heeft kunnen werken. Nationaal Archief, toegang 3.20.07, inv.nr. 29). Aan de voltooing zou Peter Lely hebben meegewerkt. Hanneman heeft er niet aangewerkt.
• L. Fröhlich-Bum, 'The Orange and the Rose', in: Weltkunst (15 Dec. 1964), p. 1094.
• P.J.J. van Thiel, in: Oud Holland 95 (1981), p. 207, nr. 165 + afb.
• G. Glück, 'Reflections on Van Dyck's early death', in: Burlington Magazine LXXIX (1941), p. 199 (als P. Lely met beroep op Houbraken die echter spreekt van "beeltenissen", niet van een dubbelportret)
• O. Millar, 'The William and Mary Exhibition', in: Burlington Magazine XCII (1950), p. 233 (geen Hanneman, dicht bij Van Dyck, ws een copie door de Lely naar Van Dyck).
• G. Glück, in: Klass. der Kunst 1931, p. 505, noot p. 576 (door Hanneman, wellicht naar Van Dyck).
• Dr. S. Groenveld, 'Frederik Hendrik en de Stuarts. 1640-1647', in: Jaarboek 1987 Oranje Nassau Museum, p. 6 + afb.
• O. Millar, 'Corrected dates for two Van Dyck Royal Portraits, in: The Burlington Magazine (april 2000), p. 238, 239.
• Th. Lunsingh Scheurleer, 'De woonvertrekken in Amalia's Huis in het Bosch', in: Oud Holland LXXXIV (1969), p. 56, afb. 21.
• M.H. Gans, 'Memoboek, platenatlas van het leven der joden in Nederland van de Middeleeuwen tot 1940', Baarn 1971, p. 48.
• The Connaisseur Dec. 1964, p. 238.
• M.H. Gans, 'Juwelen en mensen', Amsterdam 1961, p. 96-99.
• H. Schneider, in: Zeitschrift für Bildende Kunst, LXI, 1927/28, p. 44 (als Hanneman, voltooing van schilderij van Van Dyck).
• R.H.C. Vos, in: Openbaar Kunstbezit, Jaarg. 15 (april 1971), p. 3, 18.
• H. Rosenau, 'Some portraits of Princess Mary', in: Burlington Magazine LXXXIII (1943), p. 207 (afgebeeld in de plechtige 'dextrarum iunctio').

Als u naar dit object wilt verwijzen, gebruik dan de duurzame URL:

https://id.rijksmuseum.nl/200109259